Skip to main content

Tūhonohono

Tūhonotia ia iwi me ōna taonga – rapua i roto i ngā tari, whakapakari te whanaungatanga kia tūhura ai te iwi i ngā kura puipuiaki o nehe.

Karanga Aotearoa

Kohinga Taonga

He Rauemi mō te Rangahau Whakapapa

Te Māori me Te Ruamahara o Aotearoa

Taonga Māori i Te Papa

Manatū Taonga

Pāwhiri ki konei kia hoki anō ki te whārangi kāinga o Te Ara Taonga.

Karanga Aotearoa

https://www.tepapa.govt.nz/about/repatriation

I te tau 2003, nā te kāwanatanga Te Papa i whakamanahia ki te waihanga he kaupapa o kawa ki te whakahokia ngā kōiwi tangata Māori, Moriori hoki, mai i rāwāhi ki te iwi kāinga.

Kohinga Taonga

http://www.ngataonga.org.nz/collections/what-do-we-hold/film-and-video/taonga-maori-collection

He kohinga tēnei e pupuri ana i ngā mea ataata rongo nō Aotearoa whānui, he maha ōna momo kaupapa, tae atu ki te karanga, te whaikōrero, ngā hītori a-iwi ā-hapū, te pōwhiri, te wharenui, te marae, te mahi haka, ngā rā maumahara ki te Tiriti (nō te tau 1934), te mahi rāranga, mahi tukutuku, mahi whakairo, aha atu aha atu.

E ahei ana māu anō te kohinga e rapua, uia rānei he kaimahi o Ngā Taonga ki te whakaatuhia ngā kōrero mō tō whānau / hapū/ iwi.

He Rauemi mō te Rangahau Whakapapa

https://natlib.govt.nz/researchers/guides/whakapapa

Mā konei kua tono koe ki ngā rauemi o ngā kohinga kei Alexander Turnbull Library me Te Puna Mātauranga, kei reira ētahi atu rauemi a-ipurangi me ngā whakapapa me ngā kōrero haratau ana.

https://tiaki.natlib.govt.nz/#home

Mā Tiaki, mā te rārangi kohinga kāre anō kia tāia i te Wharepukapuka o Alexander Turnbull, ka taea e koe ki te rapua Iwi/Hapū:

E ahei ana māu anō te kohinga e rapua, e uia rānei he kaimahi o te Wharepukapuka ki te whakaatuhia he aha kei a rātou mai tō whānau / hapū / iwi.

http://nzetc.victoria.ac.nz/

Te Kohinga Tuhituhi ā-Rorohiko o Aotearoa arā he kōrero hirahira Māori mai, Nu Tireni mai, Pasifika mai me ngā rauemi o Te Wharewānanga o Wikitōria me te Wharepukapuka o Te Whanganui-a-Tara.

Te Māori me Te Ruamahara o Aotearoa

https://archway.archives.govt.nz/

Kei te Tāwhana he whakamahuki o ngā mauhanga atu i te 1.5 miriona kua whakawhiti mai i ngā tari kāwanatanga.

Kua waiho mā Te Ruamahara o Aotearoa e tiakina Te Tiriti o Waitangi, Te Whakaputanga o te Rangatiratanga o Nu Tireni 1835, me ngā mauhanga manotini e kaingākaunuitia e te Māori. E arotau ana te Karauna me ngā kaitono ki ēnei mauhanga o te rautau tuangahuru mā iwa e whakahua whānuitia i nga kokoraho i mua i te aroaro o te Rōpu Whakamana i te Tiriti.

Hei tauira ngā momo rauemi i te Ruamahara:

  • E mau ana e Te Ruamahara o Aotearoa ngā pukapuka meneti o te Kōoti Whenua Māori ki Aotearoa whānui mai i ngā tau 1865-1975. Kua tātaia ngā kōrero i roto ki te tau 1910, ka taea ki te āta tirohia i o mātou Ruma Pānui Kōrero i Te Whanganui-a-Tara. Mō ngā tau muri mai, me mōhio koe ki ngā ingoa, ki ngā rā me ngā kooti e hiahiatia.
  • Mauhanga Tataunga. E torutoru noaiho o ngā mauhanga tataunga Māori o mua e mau tonu ana, hei tauira:

Te Tataunga Māori, Moriori hoki 1864 [ABGP 7532 W4900 1], Tataunga Māori 1901; 1906; 1911 [MA 23 13*18], Te Tataunga Māori 1881 [MA 23 12*17]

  • He whakaahua irirangi atu i te 350,000. Nō ngā tau 1936 – 2005

E ahei ana māu anō te kohinga e rapua, uia rānei he kaimahi o Ngā Taonga ki te whakaatuhia ngā kōrero mō tō whānau / hapū/ iwi ā-īmēra ki: [email protected]

Taonga Māori i Te Papa

http://collections.tepapa.govt.nz/Topic/1702

Kei te Kohinga ā-Ipurangi he mauhanga atu i te 500,000 he mahi toi, he mea kiko he tauira mai i Te Papa Tongarewa me ngā pārongo e pā ana ki te ira tangata, ki ngā wāhi, ki ngā kaupapa, ki ngā tātai, me ngā rangahau mai i ngā poutiaki taonga.

Kaupapa Rangahau

https://www.tepapa.govt.nz/learn/research/our-research-areas/taonga-maori-research

Mā ngā rangahau Māori o Te Papa e āwhinatia ngā whakaaturanga, te whanake kohinga, pukapuka akoranga rorotu hoki, me ngā hōtaka mātauranga tūmatanui hoki. E hiahia mātou ki te āpiti hono anō ngā iwi ki o rātou taonga tuturu ā, ki te āwhina kia taumanu ai te mātauranga Māori, te reo me ōna tikanga.

https://www.tepapa.govt.nz/about/contact-us/help-identifying-object-treasure-or-specimen

E ahei ana Te Papa Tongarewa ki te āwhina ki te tautohu he mea kiko, he taonga he tauira rānei.

https://www.tepapa.govt.nz/learn/research/research-visits-and-collections-access/research-library-and-reading-rooms/artists

E mau ana e Te Aka Matua ngā kōnae takitahi atu i te 5,000 o ngā ringatoi nō Aotearoa nō rāwāhi, o ngā whakaaturanga o Te Papa Tongarewa, me ētahi atu kaupapa hāngai ana. E rau atu anō he rauemi hou ia rā ia rā. Kei ia konae he pitopito kōrero, he rārangi whakaaturanga itiiti, he pōwhiritanga he aha atu hanga noaiho.

Ka taea e koe māu anō e āta tirohia, e uia rānei he kaimahi o Te Papa Tongarewa ki te whakaatu atu ngā kōrero o tō whānau / hapū / iwi.

Wāhi tapu wāhi tīpuna

http://www.heritage.org.nz/the-list

Ka tautuhituhi ngā Rārangi Kōrero i ngā wāhi tīpuna wāhi tapu hirahira o Aotearoa. He tukanga ngā Rārangi kia whakamōhio ai te hunga whai whenua me te hunga o tūmatanui ki ēnei wāhi, kia haumaru ai, ki te tautoko i ngā tono whai pūtea mō ngā mahi tiaki taonga. Ka mahi ngātahi te Tira me ngā tangata whenua me ētahi atu rōpū e whakarite ana i ētahi tono mō ngā wāhi tapu wāhi tīpuna hoki.

Mā te Kaunihera Taonga tuku iho e whakatau ko wai ka hua ka whakauru ki ngā Rārangi wāhi tapu, wāhi tīpuna.

Wāhi tapu wāhi tīpuna

http://www.heritage.org.nz/the-list

Ka tautuhituhi ngā Rārangi Kōrero i ngā wāhi tīpuna wāhi tapu hirahira o Aotearoa. He tukanga ngā Rārangi kia whakamōhio ai te hunga whai whenua me te hunga o tūmatanui ki ēnei wāhi, kia haumaru ai, ki te tautoko i ngā tono whai pūtea mō ngā mahi tiaki taonga. Ka mahi ngātahi te Tira me ngā tangata whenua me ētahi atu rōpū e whakarite ana i ētahi tono mō ngā wāhi tapu wāhi tīpuna hoki.

Mā te Kaunihera Taonga tuku iho e whakatau ko wai ka hua ka whakauru ki ngā Rārangi wāhi tapu, wāhi tīpuna.

Ka taea e koe māu anō e āta tirohia ngā Rārangi, e uia rānei he kaimahi o Pouhere Taonga ki te whakaatu atu ngā kōrero o tō whānau / hapū / iwi.

Manatū Taonga

http://www.28maoribattalion.org.nz/

Kua tohia ēnei whārangi ipurangi ki ngā tamatoa o te 28 te Hokowhitu-ā-Tū i haere ai ki te Pakanga Tuarua o te Ao, me o rātou whanaunga o rātou hoa hoki.

http://www.teara.govt.nz/mi

He aratohu te Mātāpunenga o Aotearoa ki ngā kōrero o o mātou iwi, o te taiao, o ngā hītori, o te ahurea o te porihanga whānui hoki. Kei Te Ara ngā haurongo, atu i te 3,000 mai i te Papakupu Haurongo o Aotearoa.

https://teara.govt.nz/en/te-tai

Ko Te Tai Whakaea he kaupapa rangahau a-motu nunui e takune ana ki te whakarahi ake i te

māramatanga o tūmatanui i ō Aotearoa whakataunga take Tiriti i me ōna awenga.

https://nzhistory.govt.nz/culture/the-memorials-register

Rēhita whakamaumaharatanga me ōna maumaharatanga atu i te 1,000

http://www.vietnamwar.govt.nz/

Ko te whārangi ipurangi Vietnam War he pokapū i ngā maumaharatanga o Aotearoa i te Pakanga ki Vietnam. He mea hangā i raro i te Kaupapa Hītori ā-Waha mō te Pakanga ki Vietnam i whakahaeretia e te mai i te tau 2008 ki 2012. Atu i te 150 ngā uiuinga i hopukia i ngā tau 2008 ki 2012 e ngā mātanga hopu kōrero o Aotearoa. Kei roto ēnei uiuinga i te Pokapū Hītori a-Waha o te Alexander Turnbull Library.


Updated on 14th March 2023