Skip to main content

Tiaki Taonga

Te raupī te rauhī kia haumaru ai ngā taonga, mā ngā tari kāwana e kumanu, e rokiroki, ngā taonga e tiakina kia tāwharautia: ahakoa kei te iwi e mau ana, kei te whānau, kei te hapū te Karauna rānō.

Tiaki mea pepa

Tiaki Whakaahua

Tiaki i ou Ataata-rongo mea orooro hoki

Tiakina te rino, te matā, te kōhatu, te rākau hoki

Tiakina te pueru me te kākahu

He Pārongo e pā ana ki ngā Wāhi Hura Whenua, te Tiaki Marae me te Whakahaere Mahere

He Aratohu he Rārangi Āheinga māu hei āwhina

Pāwhiri ki konei kia hoki anō ki te whārangi kāinga o Te Ara Taonga.

Tiaki mea pepa

Ngā Peita

https://www.tepapa.govt.nz/learn/guides-caring-for-objects/how-care-for-paintings

https://natlib.govt.nz/collections/caring-for-your-collections/artworks-on-paper

He aratohu ēnei kia tautiakina o mahi toi ā-pepa me o taewai , o tuhinga pene, o whakairoiro, mātātuhi hoki.

Ngā Pukapuka

https://natlib.govt.nz/collections/caring-for-your-collections/books

https://www.tepapa.govt.nz/how-care-for-paper-and-books

Mā mohimohi mā rokiroki e rauora ai ou pukapuka, ahakoa taonga tuku iho ahakoa pukapuka hou.

Kohinga a-Whānau

https://natlib.govt.nz/collections/caring-for-your-collections/family-collections

Ko te hanga o kohinga a-whānau he taonga heoi he mea kopī; he reta, he kohinga nupepa, he pōkaitahi, pukapuka maramara hoki. Mā te aratohu nei e whakahau ai ēnei kohinga.

Tiaki Whakaahua

https://natlib.govt.nz/collections/caring-for-your-collections/photographs

https://www.tepapa.govt.nz/learn/guides-caring-for-objects/how-care-for-photographs

E tohua ēnei whakaurunga me pēhea e tautiaki, e pupuri, e whakaatu ai ou whakaahua kia haumaru ai mō te roanga o te wā.

Tiaki whakaahua i te marae

https://natlib.govt.nz/collections/caring-for-your-collections/marae-photographs

He aratohu ki te haumaru, ki te pupuri, ki te whakaatu whakaahua i tō marae.

Tiaki Whakaahua Hiko

https://natlib.govt.nz/collections/caring-for-your-collections/digital-images

He rite te tūrarutanga o te whakaahua hiko ki tō te whakaahua pepa. Anei he aratohu kia rauora ai ou whakaahua hiko.

Tiaki i ou Ataata-rongo mea orooro hoki

He Aratohu Tiaki Ataata-rongo

http://www.ngataonga.org.nz/preservation/audiovisual-archiving-guidelines

Ākona kia pupuri ai tō kohinga ataata.

Te whakamamatitanga o ngā kohinga taonga orooro

https://natlib.govt.nz/collections/caring-for-your-collections/heritage-audio-digitisation

Ākona ki te whakamamati i ou kohinga orooro kia taea te whakauru te rauora ai a ko ake nei. Kei tēnei whakaurunga he rārangi āheinga kia maheretia he mahi whakamamati.

Hopunga orooro

https://natlib.govt.nz/collections/caring-for-your-collections/sound-recordings

He māmā noaiho kia raru ai ngā hopunga orooro, heoi me tūpato kia whakarauora ai. Ākona ai kia pēhea nei koe i ōna whakarauoratanga.

Tiakina te rino, te matā, te kōhatu, te rākau hoki

Te Rino, te matā me te kōhatu

https://www.tepapa.govt.nz/how-care-for-metal-glass-and-stone

Ākona kia rauora ai he mea rino, he matā, he kōhatu hoki.

He mea rākau

https://www.tepapa.govt.nz/learn/guides-caring-for-objects/how-care-for-wooden-objects-and-taonga-maori

 Ākona te tiakitanga i ngā mea rākau.

Tiakina te pueru me te kākahu

https://www.tepapa.govt.nz/learn/guides-caring-for-objects/how-care-for-textiles-and-kakahu-maori-cloaks

Ākona ai te arapikinga kia tika te tiakitanga, te pupuritanga me te whakaaturanga o ngā taonga pēnei ki te kākahu, te whāriki, te kete me te piupiu.

He Pārongo e pā ana ki ngā Wāhi Hura Whenua, te Tiaki Marae me te Whakahaere Mahere

Wāhi Hura Whenua

http://tinyurl.com/y7dpbx7g

Ako tonu i te Ture Pouhere Taonga 2014 me ngā tukanga o ngā wāhi hura whenua, tae atu ki ngā puka tono tika ana mō te mana hurakohatu.

Tiaki Marae

http://www.heritage.org.nz/protecting-heritage/maori-heritage/protecting-maori-heritage

Anō he taonga motuhake ngā wharenui, ngā wharekai, ngā whare karakia, ngā pātaka, ngā waka me ētahi atu taonga hangā me ōna hangatanga ōna auahatanga.

Ako tonu ka pēhea koe e āwhina kia rauora ai ēnei taonga mā te Hōtaka Tiaki Whare Māori, whakapā atu ki te Pouhere Taonga ki te whiwhi kupu āwhina mai i ngā Pouārahi ā-rohe i ngā Tari Pouhere Taonga i Kerikeri, i Tāmaki Makaurau, i Te Whanganui-a-Tara i Ōtautahi hoki.

Ngā Rautaki Taiao

http://www.heritage.org.nz/resources/-/media/df04a8750ee045d793790ff7c40b2214.ashx

Āko tonu me pēhea e whakaahu i tō mahere whakahaere mahi tiaki taonga a-iwi.

Nā te Pouhere Taonga i whakaahu he aratohu hei āwhina i a koe ki te whakarite ki te whakatinana he Mahere Whakahaere ā-Iwi ki te tautuhi ki te tautuhi ki te tiaki hoki i ou taonga tuku iho.

He Aratohu he Rārangi Āheinga māu hei āwhina


Updated on 14th March 2023